برای برگزاری انتخابات دوره هشتم مجلس شورای اسلامی نزدیک به سه ماه مانده است. انتخابات زمانی میخواهد برگزار شود که سرکوب فعالین سیاسی و جنبشهای اجتماعی ابعاد جدیدی بخود گرفته و فضای پادگانی برکشور حاکم گردیده است. هم اکنون تعداد زیادی از فعالین دانشجوئی، زنان، کارگری و حقوق بشر و فعالین سیاسی در زندانهای رژیم بسر می برند. در هفته های گذشته تعدادی زیادی از دانشجویان چپ که در صدد برگزاری مراسم سالگرد ۱۶ آذر بودند، دستگیر شدند.
در شرایطی که کارگران بخاطر تلاش برای تشکیل سندیکای مستقل کارگری، زنان بجهت مبارزه برای تامین برابر حقوقی زن و مرد، دانشجویان بخاطر نقد قدرت سیاسی و مبارزه علیه جو پادگانی در دانشگاهها، روزنامه نگاران بجهت انتقاد از دولت، فعالین حقوق بشر بخاطر تلاش برای تامین حقوق بشر و فعالین سیاسی بجهت مبارزه برای آزادی و دمکراسی تحت پیگرد قرار گرفته و دستگیر و روانه زندانها میشوند، انتخابات نمیتواند بصورت آزادانه و دمکراتیک برگزار شود. شرط مقدم برگزاری انتخابات آزاد، فراهم بودن فضای باز و امکان فعالیت برای احزاب سیاسی اپوزیسیون، تشکلهای صنفی و دمکراتیک، جنبشهای اجتماعی و آزادی مطبوعات و گردهمائی ها و تفییر قوانین انتخابات است. برای دهها میلیون ایرانی که خواهان برگزاری انتخابات آزاد، سالم و دمکراتیک هستند، شرایط برای راهیابی نمایندگانشان به مجلس فراهم نیست.
در این میان جریانهای حکومتی از ماهها پیش مسئله انتخابات را در دستور کار خود قرار داده و در صدد شکل دادن ائتلافهای انتخاباتی و شرکت فعال در آن هستند.
جریان اصولگرا
زیر این عنوان دو جریان راست افراطی و راست سنتی فعالیت میکنند. در انتخابات شوراهای محلی آندو جریان حکومتی جداگانه برآمد کردند. جریان وابسته به احمدی نژاد به تصور اینکه صاحب ۱۷ میلیون رای است از ائتلاف با راست سنتی سرباز زد. اما این جریان در انتخابات شورای محلی شکست سختی خورد و راست سنتی به پیروزی نسبی رسید. انتخابات شوراهای محلی زنگ خطری برای راست افراطی و بویژه جریان احمدی نژاد بود.
راست افراطی بیم آن را دارد که همانند اصلاح طلبان حکومتی در سراشیب سقوط قرار گیرد. لذا پیروزی و شکست در انتخابات آتی مجلس برای راست افراطی از اهمیت زیادی برخوردار است. راست افراطی از یکطرف از حمایت تام شورای نگهبان برخوردار است، وزارت کشور را در اختیار دارد، سپاه پاسداران و ولی فقیه حامی آن است و از طرف دیگر موقعیت دشواری در انتخابات دارد. اگر تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم، راست افراطی شناخته شده نبود و شعارهای آن برای گروههائی از جامعه جذابیت داشت، امروز راست افراطی تنها شعار، برنامه و چهره های جدید نیست. شعارها و برنامه این جریان در چند سال گذشته در عمل محک خورده است. راست افراطی هم در مقام قوه مقننه و هم در جایگاه قوه مجریه کارنامه مردودی ارائه داده است. اکثریت مردم سیاستهای جریان حاکم را در زندگی روزمره تجربه کرده و دریافته اند که روی کار آمدن جریان راست افراطی برای کشور ما پیآمدی جز افزایش تحریمهای بین المللی و خطر حمله نظامی، تشدید سرکوب، گسترش فقر، فساد و بیکاری و تعمیق شکاف طبقاتی نداشته است.
احمدی نژاد و یاران او این بار دریافته اند که به تنهائی قادر به پیروزی در انتخابات نیستند. بهمین خاطر پذیرفتند که با سایر دستجات راست افراطی و جریان راست سنتی وارد ائتلاف در انتخابات آتی شوند. آنها با برگزاری نشتهای متعدد، جبهه متحد اصولگرایان را تشکیل داده اند.
اصلاح طلبان حکومتی
اصلاح طلبان حکومتی زودتر از جریانهای دیگر حکومتی به استقبال انتخابات مجلس شورای اسلامی شتافتند. در سالهای اخیر در درون جبهه مشارکت و در مجموعه اصلاح طلبان، آرایش نیرو به سود گرایش محافظه کار تغییر پیدا کرده است. وزن جریان محافظه کار در درون اصلاح طلبان، نسبت به دوره انتخابات ریاست جمهوری سنگین تر شده است.
اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری رویکرد حزبی داشتند. شکست آنها در انتخابات موجب شد که از رویکرد حزبی فاصله گرفته و رویکرد ائتلافی را در پیش گیرند. ائتلاف بر اساس برنامه جریان محافظه کار اصلاح طلبان شکل گرفته و توانسته است حزب اتحاد ملی را هم جلب کند. ائتلاف بزرگ از مشارکت تا کارگزاران را دربر میگیرد.
ارزیابی اصلاح طلبان حکومتی این است که ذهنیت مردم با توجه به عملکرد جریان حاکم تغییر کرده و برخوردها نسبت به اصلاح طلبان در بین برخی گروههای اجتماعی مثبت تر شده است. بنظر آنها انتخابات شوراهای محلی این امر را نشان داد. اصلاح طلبان با توجه به تغییرات در ذهنیت مردم و گسست گروههائی از جامعه از جریان راست افراطی و با در نظر گرفتن ائتلاف بزرگ که نیروی آنها را متحد کرده است، امیدوارند که در انتخابات آتی به پیروزی هائی نائل آیند. نگرانی آنها رد صلاحیت کاندیداهاشان توسط شورای نگهبان است.
نیروهای ملی ـ مذهبی و نهضت آزادی
نهضت آزادی و نیروهای ملی ـ مذهبی امید چندانی برای تائید صلاحیت کاندیداهای خود در انتخابات آتی ندارند. لذا حرکت مستقلی از جانب آنها برای ارائه لیست مشاهده نمیشود. ولی آنها منتظر وضعیت ائتلاف اصلاح طلبان حکومتی و برخورد شورای نگهبان با لیست کاندیداهای آنها هستند. اگر شورای نگهبان کاندیداهای اصلاح طلبان را بصورت گسترده رد صلاحیت نکند، انها باحتمال از لیست اصلاح طلبان حمایت خواهند کرد.
در بین سایر فعالین سیاسی داخل کشور حرکت مشخصی در رابطه با انتخابات مشاهده نمیشود. تنها اقدامی که توسط عده ای از این نیروها صورت گرفته است، تشکیل کمیته انتخابات آزاد و تدوین معیارهای بیست گانه آن است.
ارزیابی اولیه از انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی
اگر و وضع موجود تداوم یابد، میتوان برخی مشخصه های عمومی انتخابات آتی را بصورت زیر ترسیم کرد:
*برنامه جریان حاکم برگزاری انتخابات بسته تر و غیردمکراتیک تر از انتخابات دوره های قبلی است.
* در انتخابات آتی خامنه ای و جریان حاکم کوشش خود را بکار خواهند گرفت که مجلس شورا برای دومین بار دست اصلاح طلبان حکومتی نیافتد و اصلاح طلبان در آن دست بالا را پیدا نکنند. آنها میخواهند اصلاح طلبان همانند دوره فعلی در مجلس آتی گروه اقلیت را تشکیل دهند.
* اگر ائتلاف جریانهای راست افراطی و راست سنتی تداوم پیدا کند و آنها لیست واحدی را تنظیم کنند، باحتمال زیاد جبهه متحد اصولگرایان با کمک صدا و سیما، وزارت کشور، شورای نگهبان و حزب پادگانی نتایج انتخابات را بسود خود رقم خواهد زد.
* این احتمال وجود دارد که وزن عناصر منتقد در بین اصول گرایان و کاندیداهای حزب اعتماد ملی در ترکیب نمایندگان مجلس آتی افزایش پیدا کند.
* سپاه پاسداران این بار هم قصد دارد که فرماندهان خود را بر کرسی های مجلس بنشاند. از مدتها قبل ۵۰ تن از فرماندهان سپاه استعفا داده و آماده قبضه کرسی های مجلس میشوند.
انتخابات و بحران هسته ای
انتخابات مجلس شورا همزمان است با حدت یافتن بحران هسته ای و تشدید تحریمهای بین المللی. بی تردید فضای انتخابات از تشدید تحریمها و تنش بین جمهوری اسلامی با جامعه بین المللی متاثر خواهد شد. اما آنچه مشخص است جریان حاکم که قطعنامه های شورای امنیت را ورق پاره، تحریمهای بین المللی را بلااثر و پرونده هسته ای ایران را مختومه میداند، بسادگی اجازه نخواهد داد که بحران هسته ای و تحریمهای بین المللی و راههای برون رفت از آن از سوی رقیبان و مخالفانش به مسئله جدی انتخابات تبدیل شود.
مواضع ما
ما از انتخابات آزاد، دمکراتیک و سالم که با فراهم بودن شروط مندرج در منشور بیست ماده ای کمیته دفاع از انتخابات آزاد امکان پذیر است، دفاع و برای تحقق آن مبارزه میکنیم. انتخابات در جمهوری اسلامی همواره غیردمکراتیک بوده و شورای نگهبان حتی بخشی از "خودیها"ی حکومت را هم در هر انتخابات رد صلاحیت میکند. قوانین موجود جمهوری اسلامی و نظارت استصوابی شورای نگهبان امکان برگزاری انتخابات آزاد را منتفی میکند. ما همچنان غیردمکراتیک بودن انتخابات و اقدامات سرکوبگرانه جمهوری اسلامی را مورد نقد قرار خواهیم داد و برای برگزاری انتخابات آزاد مبارزه خواهیم کرد. بنظر ما لازم است تلاش نیروهای آزادیخواه و دمکرات متوجه شکستن فضای غیردمکراتیک و فرارویاندن خواست انتخابات آزاد، سالم و دمکراتیک به خواست همگانی مردم باشد.
آنچه در ماههای مانده به انتخابات مطرح است، شرکت در کارزار انتخاباتی با هدف ارائه راههای برون رفت از بحران هسته ای، طرح آزادیهای سیاسی و اجتماعی، حقوق بشر، دمکراسی و عدالت اجتماعی و مطالبات گروههای مختلف اجتماعی در عرصه سیاسی، صنفی، اجتماعی و فرهنگی است.
انتخابات مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار میشود که:
ـ کشور ما در وضعیتی دشواری قرار گرفته است. شورای امنیت دو قطعنامه علیه ایران تصویب کرده و تصویب قطعنامه سوم هم در دستور شورا قرار دارد.
ـ بر ابعاد سرکوب فعالین سیاسی و جنبشهای اجتماعی افزوده شده و جریان راست افراطی اختناق شدیدی را بر کشور حاکم گردانیده است.
ـ بحران کارائی و بحران اقتصادی حدت یافته و دولت احمدی نژاد نشان داده است که علیرغم درآمد بیسابقه نفت، قادر نیست که بحران اقتصادی را مهار و کشور را اداره کند.
ـ تورم بطور لجام گسیخته افزایش یافته، زندگی کارگران، کارمندان و زحمتکشان به فلاکت کشیده شده، فقر گسترش بیشتری پیدا کرده و شکاف طبقاتی عمیق تر گشته است. دهها میلیون انسان زحمتکش در کشور ما قادر به تامین حداقل معاش زندگی نیستند.
باید کوشید راههای برون رفت از بحران هسته ای و مبارزه برای صلح، آزادی، دمکراسی و عدالت اجتماعی به مسئله اصلی در کارزار انتخاباتی تبدیل شود. کارزار انتخابات فرصتی است برای طرح مسائل مطالبات دمکراتیک مردم و تمرکز نیرو برای عقب نشاندن جریان راست افراطی و حل بحران هسته ای. لازم است که نیروهای آزادیخواه و صلحدوست در راه همکاری گام بردارند و اقدامات مشترک را سازماندهی کنند.
هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران(اکثریت)
۲۷ آذر ۱٣٨۶(۱٨ دسامبر ۲۰۰۷)